Baking soda có rất nhiều công dụng ngoài việc giúp bánh nở. Nó có nhiều ứng dụng trong gia đình và thậm chí còn có thể hỗ trợ làm dịu một số tình trạng sức khỏe như nhiệt miệng. Baking soda, còn được biết đến với tên gọi natri bicacbonat hoặc bicarbonat soda, là một nguyên liệu làm bánh phổ biến. Nó giúp tạo kết cấu nhẹ, xốp cho các món như bánh mì, bánh ngọt, muffin và bánh quy.
Đó là nhờ vào đặc tính tạo men — nghĩa là nó phản ứng với một loại axit như giấm hoặc nước cốt chanh và tạo ra khí carbon dioxide, giúp bột nở ra. Tuy nhiên, ngoài việc nấu nướng, baking soda còn có rất nhiều ứng dụng hữu ích trong sinh hoạt hàng ngày.
Bài viết này chia sẻ 22 ứng dụng của baking soda đối với sức khỏe và đời sống trong thực tế đời sống.
Nội dung
- I. Công dụng trong sinh hoạt
- 1. Nước súc miệng
- 2. Làm trắng răng
- 3. Khử mùi cơ thể
- 4. Khử mùi tủ lạnh
- 5. Làm thơm không khí
- 6. Chất làm trắng cho quần áo
- 7. Chất tẩy rửa nhà bếp đa năng
- 8. Khử mùi rác thải
- 9. Tẩy vết bẩn trên thảm
- 10. Chất tẩy rửa phòng tắm đa năng
- 11. Loại bỏ thuốc trừ sâu trên rau củ quả
- 12. Đánh bóng đồ bạc
- 13. Làm sạch nồi bị cháy khét
- 14. Chất chữa cháy dầu mỡ
- 15. Thuốc diệt cỏ tự nhiên
- 16. Khử mùi giày
- II. Lợi ích cho sức khỏe
- III. Rủi ro và An toàn
- Tổng kết
I. Công dụng trong sinh hoạt
Baking soda là một sản phẩm đa năng tiện lợi nhờ vào khả năng sử dụng linh hoạt — từ việc làm sạch mặt bàn đến hỗ trợ chăm sóc răng miệng. Dưới đây là danh sách đầy đủ các ứng dụng thường gặp nhất:
1. Nước súc miệng
Nước súc miệng là phần bổ sung tuyệt vời cho chế độ chăm sóc răng miệng hằng ngày. Nó giúp làm sạch những vị trí khó tiếp cận như các góc trong miệng, kẽ răng, nướu và lưỡi — những nơi mà bàn chải đánh răng có thể bỏ sót.
Baking soda có thể dùng để thay thế nước súc miệng vì nó có khả năng làm thơm miệng và thậm chí còn có đặc tính kháng khuẩn và kháng vi sinh vật. Xem nghiên cứu.
Mặc dù một nghiên cứu năm 2017 cho thấy nước súc miệng chứa baking soda không làm giảm đáng kể số lượng vi khuẩn trong khoang miệng, nhưng nó làm tăng độ pH trong nước bọt, điều này rất quan trọng vì giúp ức chế sự phát triển của vi khuẩn.
Để tự pha nước súc miệng bằng baking soda tại nhà:
Hòa tan 1/2 muỗng cà phê (2g) baking soda vào nửa ly nước ấm (120 ml), sau đó súc miệng như bình thường.
2. Làm trắng răng
Baking soda là một phương pháp làm trắng răng tại nhà phổ biến.
Nghiên cứu cho thấy rằng kem đánh răng có chứa baking soda có thể hiệu quả hơn trong việc làm trắng răng và loại bỏ mảng bám so với kem đánh răng không chứa baking
Lý do là vì baking soda có tính mài mòn nhẹ, giúp phá vỡ các liên kết phân tử gây ố màu trên răng. Ngoài ra, nó còn có tính kháng khuẩn và kháng vi sinh vật, có thể giúp chống lại các loại vi khuẩn có hại.
3. Khử mùi cơ thể
Ngạc nhiên thay, mồ hôi con người vốn không có mùi.
Mùi chỉ xuất hiện sau khi vi khuẩn phân hủy mồ hôi trong vùng nách. Các vi khuẩn này chuyển hóa mồ hôi thành các chất thải có tính axit, tạo ra mùi đặc trưng.
Baking soda là một thành phần phổ biến trong các loại lăn khử mùi vì nó giúp hấp thụ mùi. Thậm chí, nó còn được dùng như một chất khử mùi tự nhiên giúp loại bỏ mùi hôi bằng cách làm giảm tính axit của mồ hôi, dù vẫn còn ít nghiên cứu xác nhận tính hiệu quả của phương pháp này.
Bạn có thể thử thoa trực tiếp baking soda khô vào vùng nách, hoặc trộn cùng với một ít dầu dừa, bơ hạt mỡ (shea butter), hoặc bột bắp để tạo ra hỗn hợp lăn khử mùi tự nhiên tại nhà.
4. Khử mùi tủ lạnh
Baking soda có thể giúp làm mới không khí trong tủ lạnh có mùi bằng cách trung hòa các mùi khó chịu. Mặc dù nó không thực sự hấp thụ hay che lấp mùi, nhưng nghiên cứu năm 2015 cho thấy baking soda có khả năng loại bỏ các phân tử gây mùi, giúp kiểm soát mùi hiệu quả hơn.
Cách thực hiện rất đơn giản:
Đổ đầy một cốc nhỏ baking soda và đặt vào phía sau của tủ lạnh.
5. Làm thơm không khí
Không phải tất cả các loại xịt khử mùi thương mại đều có khả năng loại bỏ mùi hôi. Một số loại chỉ đơn thuần là phát tán phân tử hương thơm để che lấp mùi.
Ngoài ra, không phải tất cả các sản phẩm khử mùi đều có danh sách thành phần minh bạch, điều này có thể gây vấn đề nếu bạn nhạy cảm với một số hóa chất thường có trong sản phẩm này.
Baking soda có thể là lựa chọn thay thế an toàn hơn cho các loại xịt khử mùi công nghiệp, vì nó không chứa hóa chất độc hại và có khả năng trung hòa phân tử gây mùi.
Để làm chất khử mùi tự nhiên tại nhà bằng baking soda, bạn cần:
- 1 hũ nhỏ
- 1/3 cốc (74g) baking soda
- 10 đến 15 giọt tinh dầu yêu thích
- 1 miếng vải hoặc giấy lọc
- 1 sợi dây hoặc ruy băng
Cách làm:
- Cho baking soda và tinh dầu vào hũ.
- Đậy miệng hũ bằng vải hoặc giấy lọc.
- Dùng dây hoặc ruy băng buộc cố định lại.
- Đặt hũ ở phòng khách, phòng ngủ, nhà tắm hoặc nhà bếp.
- Khi mùi thơm nhạt dần, chỉ cần lắc nhẹ hũ để mùi hương lan tỏa trở lại.
6. Chất làm trắng cho quần áo
Baking soda là một cách tiết kiệm chi phí để làm trắng và làm sạch quần áo của bạn.
Điều này là do baking soda là một kiềm — một loại muối hòa tan, có thể giúp loại bỏ bụi bẩn và các vết bẩn cứng đầu. Các chất kiềm như baking soda hoạt động bằng cách tương tác với các axit trong vết bẩn khi hòa tan trong nước.
Để thử cách này, bạn có thể thêm 1/2 cốc (110g) baking soda vào lượng bột giặt thông thường khi giặt quần áo. Baking soda cũng giúp làm mềm nước, do đó bạn có thể dùng ít bột giặt hơn so với bình thường.
7. Chất tẩy rửa nhà bếp đa năng
Tính linh hoạt của baking soda khiến nó trở thành một chất tẩy rửa nhà bếp tuyệt vời. Khi trộn với một axit như nước cốt chanh hoặc giấm, baking soda còn có thể giúp kiểm soát sự phát triển của các vi sinh vật có hại, bao gồm cả nấm mốc và vi khuẩn.
Bạn có thể pha một hỗn hợp sệt bằng cách trộn đều baking soda với lượng tương đương nước cốt chanh và thêm một ít nước. Thoa hỗn hợp này lên bề mặt cần làm sạch bằng miếng bọt biển hoặc khăn vải, sau đó chà kỹ.
Một số thiết bị và bề mặt trong nhà bếp mà bạn có thể làm sạch bằng baking soda bao gồm:
- Lò nướng
- Ly cà phê bị ố màu
- Mặt đá marble bị loang màu
- Vết dầu mỡ
- Gạch lát nhà bếp
- Cống thoát nước bị nghẹt
- Đồ bạc bị xỉn màu
- Lò vi sóng
- Mặt bàn bếp
8. Khử mùi rác thải
Túi rác đầy thường có mùi hôi thối do chứa chất thải đang phân hủy. Nếu mùi đặc biệt nồng, nó có thể lan khắp nhà bếp và các khu vực khác trong nhà.
Baking soda có thể giúp khử mùi hôi từ rác bằng cách trung hòa các phân tử mùi có tính axit.
Một nghiên cứu năm 2015 phát hiện rằng rắc baking soda vào đáy thùng rác có thể làm giảm mùi hôi đến 70%.
9. Tẩy vết bẩn trên thảm
Hỗn hợp baking soda và giấm có thể giúp loại bỏ các vết bẩn trên thảm.
Khi trộn baking soda với giấm, bạn sẽ tạo ra axit cacbonic, một thành phần phổ biến trong các sản phẩm tẩy rửa. Phản ứng này tạo ra hiện tượng sủi bọt mạnh, giúp phá vỡ các vết bẩn cứng đầu.
Cách thực hiện:
- Rắc một lớp mỏng baking soda lên vết bẩn trên thảm.
- Pha hỗn hợp giấm và nước theo tỉ lệ 1:1, cho vào bình xịt và xịt lên vùng có baking soda.
- Chờ khoảng 1 giờ hoặc cho đến khi bề mặt khô.
- Dùng bàn chải chà nhẹ để đánh bật lớp baking soda khô rồi hút sạch bằng máy hút bụi.
- Vết bẩn sẽ biến mất. Nếu còn cặn baking soda, bạn có thể lau sạch bằng khăn ẩm.
10. Chất tẩy rửa phòng tắm đa năng
Mặc dù có rất nhiều chất tẩy rửa thương mại dành cho phòng tắm, nhưng nhiều người lại thích sử dụng các giải pháp tự nhiên, tiết kiệm chi phí hơn.
Baking soda là một chất tẩy rửa phổ biến có thể giúp khử khuẩn nhiều bề mặt trong phòng tắm. Tuy nhiên, nó có thể kém hiệu quả hơn so với các sản phẩm tẩy rửa công nghiệp.
Một số bề mặt bạn có thể làm sạch bằng baking soda bao gồm:
- Gạch lát phòng tắm
- Bồn cầu
- Vòi sen
- Bồn tắm
- Bồn rửa tay trong phòng tắm
Cách làm: trộn baking soda với một ít nước để tạo thành hỗn hợp sệt. Dùng miếng bọt biển hoặc khăn mềm thoa hỗn hợp lên bề mặt cần làm sạch, để khoảng 15–20 phút, sau đó lau lại bằng khăn ẩm.
11. Loại bỏ thuốc trừ sâu trên rau củ quả
Nhiều người lo ngại về dư lượng thuốc trừ sâu còn sót lại trên thực phẩm. Thuốc trừ sâu được sử dụng để bảo vệ cây trồng khỏi sâu bệnh, vi khuẩn, chuột và cỏ dại, nhưng nhiều loại có thể gây hại cho sức khỏe con người.
Gọt vỏ là cách hiệu quả nhất để loại bỏ thuốc trừ sâu, nhưng điều này đồng nghĩa với việc bạn sẽ mất đi nhiều dưỡng chất quan trọng có trong vỏ trái cây như chất xơ, vitamin và khoáng chất.
Một số nghiên cứu cho thấy ngâm rau củ bằng baking soda là cách hiệu quả nhất để loại bỏ thuốc trừ sâu mà không cần gọt vỏ.
Một nghiên cứu năm 2017 đã phát hiện rằng ngâm táo trong dung dịch baking soda và nước từ 12 đến 15 phút có thể loại bỏ gần như toàn bộ dư lượng thuốc trừ sâu.
Lưu ý: phương pháp này không loại bỏ được các loại thuốc trừ sâu đã thấm sâu vào bên trong vỏ trái cây hoặc rau củ. Ngoài ra, cần thêm nhiều nghiên cứu để xác định xem phương pháp này có hiệu quả với các loại thực phẩm khác hay không.
12. Đánh bóng đồ bạc
Baking soda là một giải pháp thay thế tiện lợi cho các loại kem đánh bóng bạc thương mại. Bạn sẽ cần thêm một vài nguyên liệu:
- 1 khay nướng bằng nhôm hoặc đĩa nướng lót giấy bạc
- 1 cốc (240 ml) nước sôi
- 1 muỗng canh (14g) baking soda
- 1/2 cốc (120 ml) giấm trắng
Cách thực hiện:
Cho baking soda vào khay nhôm, sau đó từ từ đổ giấm trắng vào. Tiếp theo, đổ nước sôi vào khay rồi đặt đồ bạc vào.
Lớp xỉn màu sẽ bắt đầu biến mất gần như ngay lập tức. Hầu hết các món đồ bạc có thể lấy ra khỏi hỗn hợp sau khoảng 30 giây, nhưng những món bị xỉn nặng có thể cần để trong dung dịch đến 1 phút.
Trong hỗn hợp này, bạc sẽ trải qua phản ứng hóa học với khay nhôm và baking soda. Quá trình này sẽ chuyển lớp xỉn màu từ đồ bạc sang khay nhôm và có thể để lại cặn màu vàng nhạt ở đáy khay.
13. Làm sạch nồi bị cháy khét
Việc làm cháy khét đáy nồi khi nấu ăn là điều khá phổ biến.
Tuy nhiên, bạn có thể cứu chiếc nồi bị cháy bằng hỗn hợp baking soda và nước.
Rắc một lượng baking soda vừa đủ lên đáy nồi, sau đó đổ thêm nước sao cho phủ kín vùng bị cháy. Đun hỗn hợp đến sôi rồi đổ bỏ nước như bình thường.
Nếu vẫn còn vết cháy hoặc mảng bám, hãy dùng miếng cọ rửa, thêm một ít nước rửa chén và chà nhẹ để loại bỏ hoàn toàn.
14. Chất chữa cháy dầu mỡ
Một số bình chữa cháy có chứa baking soda. Loại này gọi là bình chữa cháy hóa chất khô, được sử dụng để dập tắt các đám cháy dầu mỡ và điện. Baking soda phản ứng với nhiệt để tạo ra khí carbon dioxide, giúp ngăn lửa lan rộng.
Vì vậy, bạn có thể dùng baking soda để dập tắt các đám cháy dầu mỡ nhỏ.
Tuy nhiên, đừng kỳ vọng baking soda có thể dập lửa trong các đám cháy lớn trong nhà, vì những đám cháy này hút rất nhiều oxy và dễ vô hiệu hóa hiệu quả của baking soda.
15. Thuốc diệt cỏ tự nhiên
Cỏ dại thường có rễ rất sâu, khiến chúng khó loại bỏ nếu không dùng đến hóa chất.
Một số người cho rằng baking soda là phương pháp thay thế rẻ và an toàn hơn, vì nó chứa nhiều natri có thể tạo ra môi trường khắc nghiệt khiến cỏ dại khó phát triển.
Bạn có thể rắc một vài nắm baking soda lên các bụi cỏ mọc trong các khe nứt của vỉa hè hoặc đường lái xe. Tuy nhiên, tránh sử dụng baking soda để diệt cỏ dại trong vườn hoa hoặc luống rau, vì nó cũng có thể làm hại các cây trồng khác.
16. Khử mùi giày
Baking soda có thể giúp làm mới giày bị hôi bằng cách trung hòa mùi khó chịu.
Cách làm: cho 2 muỗng canh (9g) baking soda vào hai mảnh vải mỏng hoặc vải lọc, buộc lại bằng dây thun hoặc dây ruy băng, sau đó đặt vào bên trong mỗi chiếc giày.
Khi cần mang giày, chỉ cần lấy túi baking soda ra.
II. Lợi ích cho sức khỏe
Ngoài công dụng trong gia đình, baking soda còn có thể mang lại một số lợi ích về sức khỏe:
17. Hỗ trợ điều trị chứng ợ nóng
Ợ nóng, hay trào ngược axit, là cảm giác nóng rát khó chịu ở vùng trên dạ dày, đôi khi lan lên cổ họng.
Tình trạng này xảy ra khi axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản (ống dẫn từ miệng xuống dạ dày).
Nước pha baking soda có thể giúp giảm ợ nóng bằng cách trung hòa axit dạ dày. Để thử, hòa tan 1 muỗng cà phê (5g) baking soda vào một ly nước lạnh và uống từ từ.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng dùng nhiều baking soda có thể gây ra một số tác dụng phụ, bao gồm:
- Buồn nôn
- Nôn
- Đau đầu
- Đau cơ
- Bồn chồn
Sử dụng lâu dài cũng có thể dẫn đến nhiễm kiềm chuyển hóa — tình trạng máu quá kiềm — và gây ra các vấn đề về tim.
Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng baking soda nếu bạn có bệnh lý nền.
18. Làm dịu vết loét miệng (nhiệt miệng)
Nhiệt miệng là những vết loét nhỏ, đau rát trong khoang miệng. Khác với mụn rộp, nhiệt miệng không xuất hiện trên môi và không lây.
Dù cần thêm nghiên cứu, một số nghiên cứu cũ cho thấy nước súc miệng có chứa baking soda giúp giảm đau do nhiệt miệng.
Bạn có thể pha nước súc miệng bằng cách hòa 1/2 muỗng cà phê (2g) baking soda vào nửa ly nước ấm (120ml). Súc miệng 1 lần/ngày cho đến khi vết loét lành.
19. Có thể cải thiện hiệu suất thể thao
Baking soda là một loại thực phẩm bổ sung phổ biến trong giới vận động viên, còn được gọi là natri bicarbonat.
Một số nghiên cứu cho thấy baking soda giúp kéo dài thời gian vận động ở cường độ cao, đặc biệt là trong các bài tập yếm khí như chạy nước rút hoặc tập luyện cường độ cao.
Liều dùng hiệu quả được đề xuất là khoảng 0.13g trên mỗi pound (hoặc 0.3g trên mỗi kg) trọng lượng cơ thể.
Tham khảo bác sĩ trước khi dùng bất kỳ loại thực phẩm bổ sung nào.
20. Làm dịu da ngứa và cháy nắng
Tắm bằng baking soda có thể giúp làm dịu làn da khô, ngứa hoặc bong tróc do côn trùng cắn, cháy nắng hoặc các tình trạng da như vảy nến.
Cách làm: thêm 1–2 cốc (220–440g) baking soda vào bồn tắm nước ấm và ngâm mình để vùng da bị ảnh hưởng được thấm đều.
Đối với khu vực nhỏ, hãy pha một hỗn hợp sệt từ baking soda và một ít nước rồi thoa lên vùng da bị ảnh hưởng.
21. Có thể làm chậm tiến triển của bệnh thận mạn tính
Thận giúp loại bỏ chất thải dư thừa khỏi máu và duy trì cân bằng các khoáng chất quan trọng như kali, natri và canxi.
Bệnh thận mạn tính (CKD) là tình trạng chức năng thận suy giảm dần theo thời gian.
Dù cần thêm nghiên cứu, một số nghiên cứu cho thấy bổ sung natri bicarbonat (baking soda) có thể cải thiện chức năng thận và làm chậm tiến trình của bệnh CKD.
Tuy nhiên, nếu bạn có vấn đề về thận, nên trao đổi với bác sĩ trước khi dùng baking soda.
22. Có thể hỗ trợ điều trị ung thư
Ung thư là nguyên nhân tử vong đứng thứ hai tại Hoa Kỳ.
Nó thường được điều trị bằng hóa trị — một phác đồ hóa học giúp làm chậm hoặc ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư.
Một số nghiên cứu cho thấy baking soda có thể giúp thuốc hóa trị hoạt động hiệu quả hơn bằng cách làm cho môi trường quanh khối u ít axit hơn.
Tuy nhiên, những bằng chứng hiện tại chỉ giới hạn trong các nghiên cứu trên động vật và trong ống nghiệm. Do đó, cần có nghiên cứu trên người để xác minh hiệu quả. Nếu bạn đang điều trị ung thư, hãy hỏi ý kiến bác sĩ trước khi kết hợp baking soda vào phác đồ điều trị.
III. Rủi ro và An toàn
Mặc dù nhìn chung được coi là an toàn, baking soda không nên được sử dụng quá hai tuần trừ khi được bác sĩ khuyến cáo. Nó cũng không nên được sử dụng cho những người đang mang thai, đang ăn kiêng ít natri hoặc dưới 12 tuổi mà không có sự chấp thuận của bác sĩ.
Không nên dùng baking soda hoặc thuốc kháng axit có chứa baking soda khi bụng quá no. Đã có trường hợp vỡ dạ dày ở những người sử dụng một lượng lớn baking soda để làm dịu cơn đau dạ dày sau những bữa ăn lớn. Người ta tin rằng tình trạng vỡ dạ dày là do áp suất tăng nhanh từ carbon dioxide sinh ra khi baking soda và axit dạ dày phản ứng.
Baking soda cũng có thể tương tác với một số loại thuốc, bao gồm thuốc kháng axit, thuốc aspirin/thuốc giống aspirin và thuốc cần axit dạ dày mới có hiệu quả
Tác dụng phụ của việc sử dụng baking soda bao gồm tăng cảm giác khát, đau bụng, đầy hơi và chướng bụng. Sử dụng baking soda quá nhiều và trong thời gian dài có thể dẫn đến:
- Kiềm chuyển hóa
- Hạ kali máu (nồng độ kali trong máu thấp)
- Tăng natri máu (nồng độ natri trong máu cao)
- Đau đầu
- Đau cơ và co giật
- Sự bồn chồn
- Buồn nôn và nôn
- Hương vị thay đổi
- Tốc độ thở chậm
- Đi tiểu nhiều hơn
Nếu bạn hoặc người quen của bạn gặp khó khăn khi thở hoặc có tác dụng phụ nghiêm trọng, hãy tìm kiếm sự chăm sóc y tế khẩn cấp ngay lập tức.
Tổng kết
Baking soda là một nguyên liệu đa năng, với ứng dụng vượt xa phạm vi nhà bếp.
Nó có thể khử mùi, làm sạch các bề mặt khó như lò nướng, lò vi sóng và khe gạch, và còn mang lại một số lợi ích về sức khỏe, chẳng hạn như làm dịu chứng ợ nóng, tăng cường hiệu suất vận động và thậm chí làm trắng răng. Tuy nhiên nên sử dụng Baking Soda một cách có kiểm soát vì ngoài lợi ích với sức khỏi, chúng còn mang lại những phản ứng không tốt với cơ thể. Hy vọng bài viết 22 ứng dụng của Baking Soda vào thực tế đời sống này có thể giúp ích cho bạn.
Bài viết tham khảo nguồn từ : healthline và health
Xem thêm: Công thức baking soda loại bỏ vết dầu mỡ trong bếp